Cây Bòn Bon Thái
Tên phổ thông: Bòn Bon Thái, Dâu Da Đất, Lòn BonTên khoa học: Lansium Domesticum
Họ thực vật: loài cây ăn trái nhiệt đới thuộc họ Xoan.
Nguồn gốc xuất xứ: bán đảo Mã Lai nhưng nay cây này phổ biến trồng khắp vùng Đông Nam Á và Nam Á
Phân bố: rộng khắp Miền Bắc và Miền Nam
A. Đặc tính hình thái:
Thân, tán, lá: Cây thuộc loại thân mộc, mọc thẳng đứng, cao 15 – 20 m. Cây phát triển chậm, mất đến 15 năm mới trưởng thành (đối với cây trồng bằng hạt). Vỏ thân màu nâu đỏ hay vàng-nâu. Lá Bòn Bon Thái lá kép hình lông chim, dài 22.5 đến 50 cm: có từ 5 – 7 lá thuôn, cứng, không lông dài 8 – 13 cm, rộng 7 – 12 cm. Phiến lá có 12 – 14 cặp gân phụ và cuống lá phụ dài đến 1cm.
Hoa, quả, hạt: Hoa nhỏ, có 5 lá đài, màu trắng hay vàng nhạt, mọc thành chùm ở ngọn nhánh. Hoa lưỡng phái : đực và cái riêng biệt. Trái to, tròn, đường kính khoảng 5cm, chín vào mùa hè từ tháng 5 đến tháng 10 với trọng lượng bình quân 42- 58 trái/kg mọc thành chùm rất sai. Vỏ trái mỏng, dẻo màu vàng rơm khi chín. Cơm màu trắng đục, có khi gần như trong suốt, chia thành 5-6 múi, vị hơi chua, khi chín thì ngọt hơ. Mỗi múi có một hột hoặc hột lép, không hột. Hột Bòn Bon Thái rất đắng, khó tách khỏi cơm nên người ăn có khi nuốt luôn cả múi để tránh nhằn hột
B. Đặc điểm sinh lý, sinh thái:
Tốc độ sinh trưởng: trung bình
Phù hợp với ánh sáng 30-60%, nhiệt độ trong khoảng 18-32 độ C, cao độ thích hợp dưới 1000m, lượng mưa 1500 mm trở lên được phân bố đều. Cây không chịu được nước úng, ưa những nơi mát mẻ, như ở ven rừng: không có ánh nắng chói chang, không nhiều gió, đặc biệt là khi ra hoa kết quả. Cây cho trái sau khoảng 3,5 – 4 năm trồng từ cây ghép.
Cây tuy không yêu cầu cao lắm về đất, nhưng cây phát triển tốt nhất là đất sâu, thoát nước, nhiều mùn có thể là đất pha cát. Đất trồng Bòn Bon Thái quan trọng nhất là phải thoát nước và nước ngầm không được quá gần mặt đất.
Bòn Bon Thái loại trái cây ngon, nhiều chất bổ dưỡng. Cây có năng suất cao vì thế mang lại lợi nhuận kinh tế cao cho người trồng. Đồng thời, Đây còn là giống cây ăn trái có tiềm năng và cơ hội cho thị trường nội địa và xuất khẩu. Bà con có thể trồng Bòn Bon Thái xen dưới tán Cây Ăn Trái hay cây rừng đã lớn sẽ giảm chi phí làm cỏ dại và góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện thu nhập cho
người dân.
Trái Bòn Bon Thái là một trong những loại trái cây rất được ưa chuộng, bởi trái có tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe con người: trong 100g Bòn Bon Thái có chứa khoảng 2g chất xơ, cung cấp 8-11% lượng chất xơ cần thiết hàng ngày cho nữ giới và 6-8% cho nam giới, sử dụng Trái Bòn Bon Thái đều đặn giúp cung cấp chất xơ cho cơ thể và làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, cải thiện hệ thống tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón.
Trái Bòn Bon Thái